Ocena wydolności sportowców

W medycynie sportowej (u osób młodych i zdrowych) interesuje nas wydolność fizyczna. Najdokładniej wydolność fizyczną możemy ocenić stosując maksymalną próbę wysiłkową z bezpośrednim pomiarem poboru tlenu. W praktyce częściej stosujemy próby submaksymalne (klasycznie do osiągnięcia 85% maksymalnej wiekowej częstości skurczów serca), a wielkość VO2max obliczamy metodą pośrednią.

Metodyka testu wysiłkowego

Badanie polega na stopniowym wzroście obciążenia na bieżni lub cykloergometrze:

  • na cykloergometrze – o 30 W co 3 min przy obrotach 60/min
  • na bieżni ruchomej – wg zmodyfikowanego lub typowego protokołu Bruce’a, Naughton’a lub innych
  • bieżąca obserwacja elektrokardiograficzna
  • pomiar i rejestracja tętna (minimum co 2-3 minuty)
  • pomiar ciśnienia co 2-3 minuty
  • obserwacja i kontrola samopoczucia pacjenta
  • zakończenie wysiłku przy wystąpieniu kryteriów przerwania testu
  • obserwacja pacjenta (EKG, ciśnienie tętnicze do 10 minut po zakończeniu wysiłku)

U młodych, zdrowych sportowców, gdy jedynym celem próby jest ustalenie wydolności fizycznej można stosować 6 minutowy wysiłek na poziomie submaksymalnym (w przedziale tętna 120-170/min) z oceną VO2max na podstawie nomogramu Astrand-Rhyming. W praktyce klinicznej obciążenie zwiększa się stopniowo, co umożliwia pełną ocenę tolerancji wysiłkowej i zwiększa bezpieczeństwo próby.